St. Petersburg
De dag begint met een flinke vertraging, er is een passagier niet op komen dagen terwijl de bagage van de desbetreffende persoon al ingecheckt is, die bagage moet er dus eerst weer uit.
In St. Petersburg gaat het snel, nadat Han de hele inhoud van zijn rugzak weer bij elkaar geraapt heeft. Op mysterieuze wijze liggen Han zijn sokken, onderbroeken, T-shirts, alle boeken en de rest in de bagagehal op de grond. Daarna gaat het voortvarend, binnen 10 minuten rijden we op de Moskow avenue, onze vriendelijke jonge chauffeur stond ons al op te wachten. Onze chauffeur vraagt natuurlijk wel meteen: “where you from?“ en we antwoorden toch maar Nederland. Hij zegt: “dan zijn we vrienden, we hebben allebei een diplomaat”. Hij moet er zelf smakelijk om lachen. De eerste sneeuw van de winter is hier al gevallen.
Aan beide zijden van de Moskow avenue staan robuuste gebouwen in Stalinistische stijl, het oogt groots maar ook weer niet pompeus, wel ritmisch, lekker ordelijk. Aan het einde van de 9 mijl lange avenue staat de St Isaac kathedraal en 400 meter verder zit ons minihotel. Het Herzenhouse hotel zit op de 4e verdieping van een dergelijk robuust gebouw, echt hartje stad en betaalbaar. De ontvangst in het hotel is allerhartelijks, ze kunnen hier van alles voor ons regelen als we dat zouden willen, we horen het aan en knikken beleefd, maar we regelen altijd graag zelf. Er mag in dit hotel niet gerookt worden en dat is mooi meegenomen, dronkenschap wordt hier ook niet op prijs gesteld, de gasten moeten hier na een enerverende dag kunnen genieten van de nachtrust volgens onze gastvrouw bij de receptie. Dit is ons plekje voor de komende week, ons taxfree glaasje bourbon whisky smaakt prima zonder in dronkenschap te vervallen, Na Zdorovie!
De volgende dag
Grote paniek, al onze kabels, batterijen, oplaadapparaat en de kop van ons statief zitten in de blauwe zak, maar de blauwe zak zit niet meer in de rugzak van Han en is er gisteren waarschijnlijk al eerder uitgevallen. De baliemedewerker van ons hotel belt naar het vliegveld en daar ligt onze blauwe zak. We gaan naar het vliegveld, het sneeuwt zachtjes. Gelukkig spreken ze behoorlijk Engels op het vliegveld en zo is onze zak opeens weer terug en gaan we ontspannen terug naar het hotel om te ontbijten.
De zon schijnt heerlijk, de harde wind is meedogenloos koud, de stad is prachtig, het fotolicht is vanille. Op het Nederlands consulaat hangt de rood-wit, blauwe vlag vrolijk te wapperen, er staat beveiliging voor de deur.
Na een aantal uren zijn we zo verkleumd dat we moeten opwarmen, we zijn nog niet helemaal ingesteld op winter. We strijken neer bij Chin Chin cafe, een Aziatisch restaurant en drinken er koffie en op de koffietafels liggen de mooiste fotoboeken over China. Er ligt ook het prachtige boek "Chinese Houses" The Architectural Heritage of a Nation van Ronald G. Knapp, die ik in december van Han voor mijn verjaardag krijg. De koffie is eigenlijk onbetaalbaar, maar we blijven hier uren lezen en koffie drinken, een prima ambiance, onze lunch bestaat verder uit meegebrachte evergreens die we onderweg al wandelend opeten anders overschrijden we het budget van de dag.
Little Zayachy Island heet het eiland waarop de Peter en Paul Cathedraal staat. Deze kathedraal heeft een indrukwekkend barok interieur, het is de laatste rustplaats van de Romanov dynastie. Peter de Groote en andere Peters en Nicolazen liggen hier.
Smolny & Vosstaniya
Het Alexander Nevski Klooster werd gesticht door Peter de Grote in 1710 om er de relikwieën onder te brengen van Alexander Nevski, beschermheilige van de pas gestichte Russische hoofdstad. In 1797 kreeg het klooster de status van Lavra, tot dan toe alleen toegekend aan het Holenklooster in Kiev en het Lavra van de Heilige Drie-eenheid in Sergiev Posad. Het is gelegen aan het zuidelijk eind van de Nevski Prospekt aan de rivier de Neva in Sint-Petersburg. Alexander Nevski, waar ook de grote Nevski prospekt (straat) naar is vernoemd had al eerder een slag gewonnen in 1240. In 1724 hebben ze de overblijfselen van Nevski naar dit klooster gebracht. Alexander Jaroslavitsj Nevski was vorst van Novgorod en grootvorst van Vladimir. Hij was de zoon van vorst Jaroslav.
De akoestiek van de kathedraal is geweldig, er zingen drie mannen, maar het lijkt wel of er een heel mannenkoor zingt. De devote gelovigen kruipen door deze heilige kerk, als de bisschop een rode pap bij de gelovigen naar binnen lepelt beginnen sommigen hevig te trillen. Wat zou er in die pap zitten.
Zachtjes hummen daarna de vrouwen, ook dit klinkt allemaal prachtig. Han wordt pinnig op zijn knie getikt, hij zit met de benen over elkaar en dat mag hier niet, ze kijken ons naar buiten, we zijn hier niet erg welkom.
Bij dit klooster ligt het Tikhvin Cemetry, het kerkhof met de beroemde graven. Hier liggen o.a. :
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893) componist, Anton Rubinstein (1829-1894) pianist en componist, Aleksander Borodin (1833-1887) componist, Modest Moessorgski (1839-1887), componist, Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) componist, Michail Glinka (1804-1857) componist.
Aan de overkant op de andere begraafplaats liggen:
Fjodor Dostojevski (1821-1881) schrijver, Jevgeni Baratinski (1800-1844) dichter en ook Aleksander Petrovitsj Soemarokov een Russisch schrijver, dichter en dramaturg, hij liet op zijn graf schrijven: passer-by you are walking now, but will be lying here just like me”. (voorbijganger, nu wandel je hier maar ooit zul je hier net zo liggen als ik)
En dan ligt hier nog de voor Han zo bekende wiskundige:
Leonhard Euler (Bazel, 15 april 1707 – Sint-Petersburg, 18 september 1783) hij was een Zwitserse wiskundige en natuurkundige die het grootste deel van zijn leven doorbracht in Rusland en Duitsland. Hij wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste wiskundige van de 18e eeuw en als een van de belangrijkste aller tijden. Bovendien was hij de meest productieve wiskundige ooit: zijn verzameld werk beslaat zo'n zeventig delen.
Euler ontwikkelde veel nieuwe concepten en heeft zeer veel bijgedragen aan de moderne wiskundige notatie; de symbolen i, e en π voor respectievelijk de imaginaire eenheid, het grondgetal van de natuurlijke logaritme en de verhouding tussen omtrek en middellijn van de cirkel, zijn door hem bedacht. Ook de huidige namen van bijvoorbeeld de goniometrische functies sinus, cosinus en tangens zijn van hem.
We vertrekken weer en gaan met de metro naar het Loft Project Etagi, het is een oude broodfabriek met een bijzonder modern café, hier zitten drie galerieën, twee tentoonstellingszalen, enkele designwinkels en een hostel. Het café ziet er heel industrieel uit, de geërodeerde buizen en balken zijn allemaal wit geverfd, het interieur bestaat voornamelijk uit allerlei beroemde designstoelen met houten tafels. Alles staat hier in het teken van kunst, fotografie en design. De straat waaraan dit gebouw staat was verloederd, maar hier zijn nu diverse kunstenaars en galerieën neergestreken en alles is weer opgeleefd, het communisme is hier wel vertrokken.
Als afsluiting gaan we met de metro naar de Vladimirsky kathedraal, maar ook hier worden ze niet vrolijk van ons. St Petersburg puilt niet uit van de gelovigen, maar diegenen wel gelovig zijn en die we in de Russisch Orthodoxe kerken tegenkomen zijn niet mals, ze laten ons duidelijk blijken op ons (ongelovigen) geen prijs te stellen, blijkbaar zien ze dit aan onze neuzen want we gedragen ons zeer beleefd, maar dat is hier niet genoeg. Ook hier liggen de meeste gelovigen op de grond.
Vasilyevsky Island
Met een overvolle metro gaan we naar Vasilyesky Island, duizenden mensen krioelen hier overdag onder de grond, ze gaan met de metro van A naar B. Het is net een mensenmierennest, de metro staat perfect aangegeven en alles loopt op rolletjes. Eenmaal in de metro raast deze diep onder de grond, soms wel 64 meter, van A naar B, het gaat zo hard dat ik er soms bang van wordt. Het is één van de diepts gelegen metro's ter wereld. Maar blijkbaar gaat het altijd goed en in de metro zit menigeen gewoon te lezen, kwestie van wennen denken we maar.
We lopen een mooie route over Vasillyevsky Island en gaan voor een stop naar Kunstkamera. Dit was het eerste Russische museum van Peter de Groote, het is prachtig maar ook bizar, al die baby’s op sterk water, met dubbele hoofden, Siamese tweelingen en ander soort gedrochten. Een ander groot onderdeel is het museum van Ethonology en Antropology, het werd gesticht in 1714.
In 1714 gaf Peter de Grote aan zijn dokter Robert Areskin opdracht tot de verplaatsing van zijn privécollectie van Moskou naar Sint-Petersburg. De collectie bestond uit een kunst- en rariteitenkabinet, wiskundige, natuurkundige en scheikundige instrumenten en boeken uit de bibliotheek van de tsaar en kwam terecht in het Zomerpaleis. Een deel van de collectie was afkomstig uit Amsterdam, waar Peter de verzamelingen van Albertus Seba en Frederik Ruysch overnam. Peter de Grote ontving graag internationale gezanten in het museum en gaf zijn belangrijke gasten standaard een rondleiding door het museum. Onderdeel van de collectie is het in alcohol geconserveerde hoofd van Willem Mons, de broer van Anna Mons, een Nederlandse koopmansdochter en minnares van Peter de Grote. Een andere bezitting is de enorme Globe van Gottorf.
De dag eindigt bij de St Isaac kathedraal, het is nog steeds koud, maar heel zonnig en vanaf de kathedraal kun je St Petersburg prachtig overzien.
Petrograd Vyborg Side
Met metrolijn I reizen we vroeg in de ochtend tot het eindpunt, wij willen ook een stukje echt Rusland zien. Er stapt een vrouw in de metro en die begint luidruchtig te prevelen, het woord Иисус (Jezus) komt regelmatig voor in haar betoog, tussendoor slaat ze af en toe een kruis. Als ze klaar is gaat ze met haar boodschappentas rond en sommige metroreizigers gooien er wat in. Bij het volgende metrostation verdwijnt ze weer even snel als ze kwam.
We stappen uit bij het Devyatkion station. Het ijs ligt dik op de straten, het is spiegelglad en het is 0 graden en de harde wind striemt om onze hoofden. We lopen weg van het station de wijk in, we worden verrast door prachtige oude en nieuwe kleurrijke houten huizen in Baltische stijl. Overal zijn en worden er hoge grote flats tussengekwakt. Als we helemaal verkleumd zijn strijken we neer bij een Turks eethuis voor koffie, het is er een gezellig drukte en we worden weer warm. Met metrolijn I gaan we terug naar station Vyborgskaya om de blauwe Sampsonievsky kathedraal te zien, helaas is deze gesloten, maar we zien nog weer meer van de buitenwijken van St Petersburg.
We lopen verder naar het volgende metrostation naar het beroemde Finland Station. Het Finljandski vokzal (Finland station) geniet in Rusland bekendheid vanwege het feit dat Vladimir Lenin er in 1917 uit ballingschap arriveerde om de Oktoberrevolutie te gaan leiden. Op het naar hem genoemde plein voor het station (Plosjtsjad Lenina) staat een standbeeld van de Sovjetleider.
Met de metro 5 gaan we verder naar station Admiralteyskaya, hier dichtbij is ook ons hotel. We gaan naar Rosfoto waar een expositie is van de beroemde fotograaf Vladimir Martynov, de zwart/wit expositie chaos en structuren is prachtig. Er is nog een tweede expositie van de Hollandse Frits Rotgans Holland in Full Color, het is een uitgeleende collectie van het Nederlandse fotomuseum. En morgen wordt er nog een derde expositie People of contemporary (mensen uit het hedendaagse) geopend en mogen we terugkomen en dat gaan we zeker doen, het is bij ons om de hoek.
Hermitage dag 1
Eindelijk is het dan zover, we gaan naar de Hermitage. De barokke hal staat bol van het goud, het is mooi van kitsch. Als eerste gaan we naar de 3e etage, daar hangen de impressionisten en post impressionisten o.a., Matisse, Renoir, Picasso, vGogh, van Dongen, Cezanne, Gaugin en Monet. Het meest zijn we onder de indruk van de Dance van Matisse, het is een zeer groot werk. Helaas is Malevitsch uitgeleend aan het Stedelijk museum in Amsterdam, daar gaan we in januari in Amsterdam dan maar naar toe. Na vier uur Hermitage zijn we verzadigd, we hebben een twee dagen kaart en gaan morgen terug voor de rest.
Vandaag stuiten we ook nog op 2 prachtige CD’s van Peter Vasks uit Letland, Dona Nobis Pacen (vrede) en Distant Light (licht in de verte).
Hermitage dag 2
Het is veel vandaag, veel kitsch, barok, maar ook veel mooie oude Hollandse meesters hangen in de Hermitage. Er zijn hallen of zalen die bol staan van de kitsch, er is een hal met pilaren van Malachiet, een heel dure mineraal die veelal als edelsteen wordt gebruikt, de Romanov familie haalde ze toen uit de Oeral, ze waren verzot op Malachiet. De beroemde Costa Ricaanse zanger Walter Ferguson zingt erover, nu weten we waar hij over zingt. Na 4,5 uur zijn we doodmoe van de Hermitage, de Hermitage moet je gezien hebben, maar het meeste wringt toch met ons gevoel voor stijl en vormgeving, het is te vol en vaak oogt het oubollig. Uitgezonderd de Griekse, Egyptische, Aziatische, Japanse, Mongoolse afdeling. We gaan nog wel even terug naar de 3e etage, afscheid nemen van Gaugin en Matisse.
St Petersburg bij nacht is zeer romantisch, weer is er een harde koude wind en verkleumd komen we laat in de avond terug in ons verwarmde hotel.
Erarta
Het hoogtepunt van deze week is het bezoek aan Erarta, het museum voor hedendaagse kunst. Na 4 uur zijn we helemaal opgeladen door al die vormgeving, wat een prachtige moderne kunst hangt hier. Aan het einde van de middag lopen we de lange weg terug richting metro. We gaan nog naar de kerk van het verspilde bloed.
Beroofd
Een paar meter voor deze prachtige sprookjesachtige kerk is het razend druk met toeristen en daar krijgen we het dieptepunt van deze week. Binnen een paar tellen worden we beroofd van een van onze camera’s, onze Nikon D90 + telelens + een los objectief. De bekende truck en we hebben het net te laat door. Er staat een man heel irritant pal voor ons te springen om zogenaamd kaarten te verkopen, hij vertraagt onze tred en hij blijft maar voor ons springen en aandacht vragen en twee tellen later is de rugzak van Han helemaal open, de andere mannen zullen achter ons gelopen hebben (meestal zijn het er drie) en ondertussen de rugzak deels hebben leeggeroofd. Er zitten normaal twee Nikon camera’s in met lenzen en nog 3 losse lenzen, dus we hebben nog geluk gehad dat het bij één camera met lens en een los objectief is gebleven. Al snel vinden we politie en we gaan met een politieauto met twee agenten op jacht naar de daders, maar het is zoeken naar een speld in de hooiberg. Blijkbaar komt dit vaker voor want de agenten rijden een aantal rondjes om een pleintje en kijken in alle hoeken en gaten. Uiteindelijk belanden we op het politiebureau en doen aangifte van diefstal. Het gaat met veel tekenwerk, enkele woorden Engels en het Russisch dat Han ondertussen al behoorlijk kan lezen en spreken. We krijgen een prachtig document in het Russisch voor de verzekering en hopen maar dat we wat vergoed krijgen. De helft van de schade krijgen we inderdaad later vergoed van onze reisverzekering.
En dan staan we opeens in de stromende regen weer buiten bij het sobere politiebureau met de verroeste deuren en oude bureaus en bureaustoelen. Met de GPS vinden we uiteindelijk de route naar de kerk met het verspilde bloed die we nog steeds moeten bezoeken.
Een beetje aangeslagen en behoorlijk onrustig vervolgen we de weg naar de kerk, maar de kaartenverkoper is natuurlijk in geen velden of wegen meer te bekennen. Het voelt zo vreselijk dat er iemand aan je spullen heeft gezeten en ze zelfs deels heeft meegenomen, zo van je rug gepakt.
Kerk van het verspilde bloed.
Kerk van de Verlosser op het Bloed (Russisch: Храм Спаса на Крови, Chram Spasa na Krovi) is een Russisch-orthodoxe Kerk in Sint-Petersburg, gelegen aan het Gribojedovkanaal. De kerk staat ook bekend als de Heiland op het (verspilde) bloed. De officiële naam is Kerk van de Wederopstanding van Jezus Christus. Er zijn echter ook nog andere (combinaties van) namen en vertalingen daarvan in omloop.
De kerk is gebouwd op de plaats waar tsaar Alexander II is vermoord op 13 maart 1881 (1 maart volgens de juliaanse kalender). Na zijn dood is tussen 1883 en 1907 deze kerk verrezen. In de kerk bevindt zich een schrijn ter ere van de vermoorde tsaar precies op de plek van de moord.
Na de Russische Revolutie is de kerk geplunderd. Gedurende de Tweede Wereldoorlog diende de kerk als opslagplaats van levensmiddelen en raakte de kerk bij de belegering van Leningrad zwaar beschadigd. Na de Tweede Wereldoorlog was de kerk een opslagplaats voor de Opera. In 1970 is men begonnen de kerk te repareren en in 1997 is de kerk weer geopend, ditmaal echter als museum en niet als kerk.
Na het bezoek aan de mooie kerk kopen we van chagrijn een heel vies ongezond worstenbroodje met mosterd en ketchup, het smaakt naar oud brood met elastiek, maar het stilt even onze onrust in de maag.
Op al onze reizen zijn we nog nooit beroofd, niet in de meest ongure buurten, niet in de meest arme wijken, niet in sloppenwijken, niet in verlaten gebieden in welk land dan ook. Maar hier, waar we altijd iedereen voor waarschuwen, op plekken waar veel toeristen zijn, daar gebeurt het ook ons, onze reisantennes zijn niet op tijd uitgeschoven, gewoon in twee tellen is zoiets gebeurd.
Dat wordt wel een biertje minder vanavond of misschien ook niet, we moeten de kater natuurlijk wel verdrijven.
In de straat voor ons hotel worden alle auto's die fout geparkeerd zijn weggesleept, lekker puh, we zijn gewoon nog even behoorlijk verdrietig en boos. Die auto's worden weggesleept omdat morgen het Olympisch vuur hier langs komt.
Als toetje krijgen we op onze laatste dag precies voor ons hotel het Olympisch vuur dat vandaag in St. Petersburg is. Ook alle Russische sporters komen in bussen voor onze neus langs, best emotioneel om te zien.
Прощай Россия, чтобы увидеть Санкт-Петербург!
Tot ziens Rusland!